La cultura DIY a la Universitat. De la proposta del professorat a l’experiència de l’alumnat

Autors/ores

DOI:

https://doi.org/10.1344/reire2019.12.121189

Paraules clau:

Innovació, Creativitat, Competència comunicativa, Cooperació, Enfocament DIY

Resum

A partir dels reptes presents de l’ensenyament universitari, aquest treball analitza la implementació de la perspectiva DIY (do it yourselfo «fes-ho tu mateix») en els processos d’ensenyament i aprenentatge del grau de Pedagogia de la Universitat de Barcelona. L’anàlisi, a més d’incloure visions del professorat, incorpora veus d’estudiants participants. El text està dividit en quatre apartats. Primer, la INTRODUCCIÓ, que dona compte del que representa a grans trets l’enfocament DIY. Segon, el MÈTODE, on es descriuen tant el projecte europeu que ha donat la base al desenvolupament d’aquesta investigació, com els altres dos processos d’implementació d’aquesta filosofia a la Universitat de Barcelona. Tercer, els RESULTATS obtinguts durant la implementació de DIYlab en una assignatura. Quart, la DISCUSSIÓ dels resultats i algunes consideracions finals, en funció de l’anàlisi dels reptes i les possibilitats que comporta introduir la cultura DIY a la Universitat, i les potencials aportacions d’aquests projectes a la millora de l’acció docent.

Biografies de l'autor/a

Pablo Rivera-Vargas, Universitat de Barcelona

Académico e investigador del Departamento de Didáctica y Organización Educativa de la Universitat de Barcelona. He is a postdoctoral researcher (grant of Obra Social La Caixa) at the Department of Teaching and Educational Organization, at University of Barcelona. He holds a PhD in Education and Society at the University of Barcelona (UB). Postdoctoral Research in Adult Education, University of Wisconsin-Madison. Master Degree in Political Analysis and Institutional Counseling. Master Degree in Superior Education (UB). Master Degree in Social Sciences, Universidad de Chile. Sociologist, Universidad de Concepción. His research interests include digital culture, digital divide, decolonial research, and youth cultures. Contacte principal per a la correspondència editorial.

Joan-Anton Sánchez-Valero, Universitat de Barcelona

Académico e investigador del Departamento de Didáctica y Organización Educativa de la Universitat de Barcelona

Juana-María Sancho, Universitat de Barcelona

Catedrática de Tecnología Educativa del Departamento de Didáctica y Organización Educativa de la Universitat de Barcelona

Referències

Bauman, Z. (2008). Los restos de la educación en la Modernidad Líquida. Barcelona: Gedisa.

Casanellas, M., y Medir, L. (2013). Capacitat d’aprenentatge i responsabilitat. En R. Sayós (coord.), Competències transversals a les titulacions de grau de la Universitat de Barcelona. Orientacions per al seu desenvolupament (pp. 22–35). Barcelona: Octaedro-ICE.

Cobo, C. (2016). La Innovación Pendiente: Reflexiones (y Provocaciones) sobre educación, tecnología y conocimiento. Nueva York: Penguin Random House.

Cobo, C., y Moravec, J. W. (2011). Aprendizaje invisible. Hacia una nueva ecología de la educación. Barcelona: Publicacions i Edicions, Universitat de Barcelona.

Eisenberg, M., y Buechley, L. (2008). Pervasive Fabrication: Making Construction Ubiquitous in Education. Journal of Software, 3(4), 62–68. http://dx.doi.org/10.4304/jsw.3.4.62-68

Erstad, O., y Sefton-Green, J. (eds.). (2013). Identity, community, and learning lives in the digital age. Cambridge: Cambridge University Press. https://dx.doi.org/10.3726/978-1-4539-1019-1

Eshet-Alkalai, Y., y Chajut, E. (2009). Changes over time in digital literacy. CyberPsychology & Behavior, 12(6), 713–715. http://dx.doi.org/10.1089/cpb.2008.0264

European Communities. (2007). Key Competences for Lifelong Learning. European Reference Framework. Luxemburgo: Office for Official Publications of the European Communities.

Garrison, D. R., y Anderson, T. (2003). E-Learning in the 21st Century: A Framework for Research and Practice. Londres-Nueva York: Routledge-Falmer. https://dx.doi.org/10.4324/9780203166093

Giddens, A. (2000). Modernidad e Identidad del Yo. El yo y la sociedad en la época contemporánea. Barcelona: Península.

Groff, J. S. (2013). Expanding our “frames” of mind for education and the arts. Harvard Educational Review, 83(1), 15–39. http://dx.doi.org/10.17763/haer.83.1.kk34802147665819

Guzzetti, B. J., Elliott, K., y Welsch, D. (2010). DIY Media in the Classroom: New Literacies Across Content Areas. New York: Teacher’s College Press.

Halfacree, K. (2004). “It could only do wrong”: Academic Research and DIY Culture. En D. Fuller, y R. Kitchin (eds.), Radical Theory/Critical Praxis: Making a Difference Beyond the Academy? (pp. 68–78). Victoria, Canadá: Praxis Press.

Halverson, E., y Sheridan, K. (2014). The maker movement in Education. Harvard Educational Review, 84(4), 495–504. http://dx.doi.org/10.17763/haer.84.4.34j1g68140382063

Hernández-Hernández, F., y Onsès, J. (2016). La evaluación de los objetos visuales digitales. En F. Hernández-Hernández, y J. M. Sancho-Gil (coords.), La perspectiva DIY en la Universidad: ¡hazlo tú mismo y en colaboración! (pp. 87–94). Barcelona, España: Octaedro.

Hernández-Hernández, F., y Sancho-Gil, J. M. (2017). Using meta-ethnographic analysis to understand and represent youth’s notions and experiences of learning in and out of secondary school. Ethnography and Education, 12(2), 178–193. http://dx.doi.org/10.1080/17457823.2016.1180542

Jenkins, H., Purushotma, R., Weigel, M., Clinton, K., y Robison, A. J. (2009). Confronting the challenges of participatory culture: Media education for the 21st century. Boston, US: Mit Press.

Kafai, Y., y Peppler, K. (2011). Youth, Technology, and DIY: Developing Participatory Competencies in Creative Media Production. Review of Research in Education, 35(1), 89–119. http://dx.doi.org/10.3102/0091732X10383211

Knobel, M., y Lankshear, C. (eds.). (2010). DIY Media: Creating, Sharing and Learning with New Technologies. New York: Peter Lang Publishing.

Majó, A., Onsès, J., y Sánchez, J. A. (2017). Lo que hemos aprendido en torno a la filosofía DIY. En F. Hernández-Hernández, y J. M. Sancho-Gil (coords.), La perspectiva DIY en la Universidad: ¡hazlo tú mismo y en colaboración! (pp. 25–38). Barcelona, España: Octaedro.

McKay, G. (ed.). (1998). DIY culture: Party & protest in nineties. England: Verso.

Miño, R., Rivera-Vargas, P., y Cobo, C. (2018). Virtual Communities As Safe Spaces Created By Young Feminists. Identity, Mobility and Sense of Belonging. En G. Stahl, S. Habib, y M. Ward (eds.), Identities, Youth and Belonging: International Perspectives (pp. 140–158). Basingstoke UK: Palgrave Macmillan.

Reason, P., y Bradbury, H. (eds.). (2001). Handbook of action research: Participative inquiry and practice. Londres: Sage.

Rivera-Vargas, P., y Miño-Puigcercós, R. (2018). Young people and virtual communities: New ways of learning and of social participation in the digital society. Páginas de Educación, 11(1), 67–82. https://dx.doi.org/10.22235/pe.v11i1.1554

Rivera-Vargas, P., y Sánchez, J. A. (2016). Entornos, procesos y recursos tecnológicos de aprendizaje en el Grado de Pedagogía. En F. Hernández-Hernández, y J. M. Sancho-Gil (coords), La perspectiva DIY en la Universidad: ¡hazlo tú mismo y en colaboración! (pp. 72–77). Barcelona, España: Octaedro.

Rivera-Vargas, P., Sancho, J. M., y Sánchez, J. A. (2017). Los límites de la disrupción en el orden académico. La cultura DIY en la universidad. Páginas de Educación, 10(2), 127–142. http://dx.doi.org/10.22235/pe.v10i2.1428

Sancho, J. M. (2017a). ¿Qué conocimiento se fomenta y valora? ¿Dónde queda la equidad? En P. Rivera-Vargas, E. Sánchez, y R. Morales. (coords.), Conocimiento para la equidad social: pensando Chile globalmente (pp. 125–130). Santiago de Chile: Colección Políticas Públicas – USACH.

Sancho, J. M. (2017b). Discursos y prácticas en torno a las competencias en educación. Fonseca, Journal of Communication, 15, 127–144. http://dx.doi.org/10.14201/fjc201715127144

Sancho, J. M., y Rivera-Vargas, P. J. (2016). The Socio-Economic Evaluation of a European Project: The DIYLab Case. Informatics, 3(3), 1–13. http://dx.doi.org/10.3390/informatics3030013

Selwyn, N. (2017). Digital inclusion: Can we transform education through technology? En P. Rivera-Vargas, E. Sánchez, y R. Morales (coords.), Conocimiento para la equidad social: pensando Chile globalmente (pp. 103–108). Santiago de Chile: Colección Políticas Públicas – USACH.

Spencer, A. (2005). DIY: The rise of lo-fi culture. Boston: Marion Boyars Publishers.

Xie, C., Bagozzi, R. P., y Troye, S. V. (2008). Trying to prosume: toward a theory of consumers as co-creators of value. Journal of the Academy of Marketing Science, 36(1), 109–122. http://dx.doi.org/10.1007/s11747-007-0060-2

Descàrregues

Publicades

2019-01-07

Com citar

Rivera-Vargas, P., Sánchez-Valero, J.-A., & Sancho, J.-M. (2019). La cultura DIY a la Universitat. De la proposta del professorat a l’experiència de l’alumnat. REIRE Revista d’Innovació I Recerca En Educació, 12(1), 1–13. https://doi.org/10.1344/reire2019.12.121189

Número

Secció

Secció especial: VI jornades sobre la relació pedagògica a la universitat