An architect who didn’t sign his projects. Pere Falqués and his “firmones”

Authors

DOI:

https://doi.org/10.1344/Materia2014.8.4

Keywords:

Falqués, architecture, 19th century, Barcelona, eclecticism, City Council Architect

Abstract

This article raises some issues concerning the question of the author in architectural works, by means of the analysis of the career of Pere Falqués, one of the most controversial City Council Architects of Barcelona, and his relationship with the so-called firmones, i.e. professionals who signed projects that were not their own at the request of the genuine author. Because of hidden reasons, Falqués asked other architects to sign some of his more important projects, which made it necessary to reexamine an important part of his traditionally accepted catalogue of works in order to verify if he was the real author. The results of that verification contradict the information contained in official documents, and so one of the most reliable information sources for researchers of 19th-century architecture has become seriously questioned.

References

«Acerca de la fachada del Liceo», Boletín Enciclopédico de Nobles Artes, 23-24, 1847, p. 381-382.

«Actualidades Barcelonesas. La nueva casa de teléfonos», La Ilustración Artística, núm. 1468, 1910.

Anuario-Riera, general y exclusivo de España, vol. 1, , Barcelona, Centro de Propaganda Mercantil, 1908.

Anuario-Riera, guía práctica de industria y comercio de España, Barcelona, Centro de Propaganda Mercantil, 1896.

Anuario-Riera, guía práctica de industria y comercio de España, Barcelona, Centro de Propaganda Mercantil, 1902.

Ajuntament de Barcelona, Cercador del Patrimoni Arquitectònic, Barcelona, 2004, actualizado en 2008.

«Arquitectos españoles. Lista general», Asociación de Arquitectos de Cataluña. Anuario para 1900.

«Asociados residentes en Barcelona», Asociación de Arquitectos de Cataluña. Anuario para 1906 y 1907.

BABIANO SÁNCHEZ, Eloi, Antoni Rovira i Trias, Arquitecte de Barcelona, Barcelona, Viena, 2007.

B. P., «Casa particular en el cruce de las calles de Cortes y Balmes. Arquitecto: D. Pedro Falqués y Urpí». Arquitectura y construcción, 100, 1901, p. 121-123.

B. P., «Fábrica de electricidad “La Catalana”. Arquitecto: D. Pedro Falqués y Urpí», Arquitectura y construcción, 107, 1901, p. 233-235.

BASSEGODA, Buenaventura, «El arquitecto Pedro Falqués», La Vanguardia, 26 de agosto de 1916.

BASSEGODA NONELL, Juan, Los maestros de obras de Barcelona, Barcelona, Editores técnicos asociados, 1973.

BASSEGODA NONELL, Juan, «Las artes. Arquitectos catalanes del siglo XIX. Pedro Falqués Urpí (1850-1916)», La Prensa, 6 de febrero de 1973.

Centro de Maestros de Obras Titulares de Cataluña. Lista de los socios que lo componen en el presente año seguida de varios artículos de interés general para la clase que representa, Barcelona, Tipografía de José Sabadell, 1911.

CIRICI PELLICER, Alexandre, El arte modernista catalán (vol. I) Barcelona, Aymá, 1951.

CIRICI PELLICER, Alexandre, Barcelona, pam a pam, Barcelona, Teide, 1971.

CÓCOLA GANT, Agustín, La Casa Rocamora. Estudio previo y contextualización cultural. Tesina de doctorado inédita, leída en la Universitat de Barcelona en julio de 2005.

CÓCOLA GANT, Agustín, «La casa Rocamora: d’habitatge burgès a seu del Col·legi», Revista del Collegi Oficial de Doctors i Llicenciats en Filosofia i Lletres i en Ciències de Catalunya, 127, 2007, p. 122-140.

«Concurso anual de Edificios y Establecimientos Urbanos (terminados durante los años 1907, 1908 y 1909). Dictamen del Jurado», Asociación de Arquitectos de Cataluña. Anuario para 1910.

«Concurso anual de Edificios y Establecimientos Urbanos (terminados durante los años 1913, 1914 y 1915). Dictamen del Jurado», Asociación de Arquitectos de Cataluña. Anuario para 1917.

Diccionario de la Lengua Española, vigésimosegunda edición, vol. 1, Madrid, Real Academia Española, 2001.

DOMENECH Y ESTAPÁ, José, Memoria necrológica de D. José O. Mestres y Esplugas, Arquitecto y Miembro de la Real Academia de Ciencias y Artes de Barcelona. Barcelona, Real Academia de Ciencias y Artes de Barcelona, 1899, p. 12.

GARRIGA Y ROCA, Miguel, «Primitiva dirección de las obras del Teatro de Trinitarios perteneciente al Liceo de S. M. la Reina Doña Isabel II», Boletín Enciclopédico de Nobles Artes, 8, 1846, p. 124-126.

GÓMEZ VILLAFRANCA, Román, «La Ley Municipal, con sus disposiciones complementarias y jurisprudencia contencioso-administrativa», Correo de la Mañana, Badajoz, 1921.

GRAU, Ramon; LÓPEZ, Marina, «El temps de la revolució urbanística», Exposició Universal de Barcelona. Llibre del Centenari, Barcelona, Ajuntament, 1988.

GRAU, Ramon; NADAL, Margarida, La unificació municipal del Pla de Barcelona, 1874-1897 (Barcelona Biblioteca Històrica, 5), Barcelona, Proa, 1997.

«La arquitectura ecléctica en la Exposición Universal de Barcelona de 1888: los proyectos de Pere Falqués», Nuevas contribuciones en torno al mundo del coleccionismo de arte hispánico en los siglos XIX y XX, Gijón, Trea, 2013, p. 289- 314.

«Ley Municipal», Gaceta de Madrid, n. 277, 1877.

«Lista de los arquitectos españoles residentes en Barcelona», Asociación de Arquitectos de Cataluña. Anuario para 1900.

MARTÍNEZ ALCUBILLA, Marcelo, Diccionario de administración, Madrid, El Consultor, 1858.

MERCADER, Eduardo, «Reseña presidencial», Asociación de Arquitectos de Cataluña, Anuario para 1906 y 1907, 1907, p. 14.

MOLET I PETIT, Joan, Barcelona entre l’enderroc de les muralles i l’Exposició Universal: arquitectura domèstica de l’Eixample (Tesis doctoral inédita, leída en la Universitat de Barcelona en 1995).

MOLINER, María, Diccionario de uso del Español, vol I, Madrid, Gredos, 2001.

MONTANER, Josep Maria, L’ofici d’arquitectura, Barcelona, Universitat Politècnica de Catalunya, 1983.

NAVASCUÉS PALACIO, Pedro, Arquitectura española (1808-1914) (Summa Artis, XXXV**), Madrid, Espasa Calpe, 1997.

OJUEL SOLSONA, Maria, «El concurs municipal d’arquitectura i decoració de Barcelona», Matèria, Revista d’Art, núms. 6-7, 2008, p. 257-281.

P. DEL O.: «Un nou escandol», L’Esquella de la Torratxa, n. 835, 836, 837, 838, 1895.

«Real Decreto aprobando el Reglamento sobre atribuciones de los Arquitectos, Maestros de Obras y Aparejadores», Gaceta de Madrid, n. 208, 1864.

Reglamento general de empleados del Ayuntamiento de Barcelona, Barcelona, Imp. de Henrich, 1902.

Reglamento interior para el régimen del Excmo. Ayuntamiento Constitucional de Barcelona, Barcelona, Imp. Suc. de N. Ramírez y Cía., 1883.

ROGENT PEDROSA, Francisco, Arquitectura moderna de Barcelona, Barcelona, Parera, 1897.

TATJER, Mercedes, Burgueses, inquilinos y rentistas: mercado inmobiliario, propiedad y morfología en el centro histórico de Barcelona: la Barceloneta 1753-1882, Madrid, CSIC, 1988.

«Título 5º. De los empleados del Ayuntamiento», en Reglamento para el régimen interior del Excmo. Ayuntamiento Constitucional de Barcelona, Barcelona, Imprenta de Pedro Bofarull, 1891.

TRIADÓ, Joan Ramon, «El Palau Reial», Joan Sureda (dir.), El Palau del Parlament, Barcelona, Lunwerg, 2005, p. 93-104.

Issue

Section

ARTICLES