La transformació de la indústria de defensa turca des de l’època de l’Imperi otomà fins a la República de Turquia, 1834-1950
DOI:
https://doi.org/10.1344/rhiihr.38009Paraules clau:
indústria de defensa turca, Imperi otomà, República de Turquia, transformacióResum
Aquest estudi examina la transformació de la industria turca de defensa entre el 1834 i el 1950. Distingeix entre diferents períodes per a revelar l’estructura i les condicions de la industria al llarg dels anys considerats. El primer dels períodes, entre els anys 1834 i 1923, l’identifiquem com un «d’esforços de modernització i dependència de les importacions». En aquest període va començar el procés de modernització i les iniciatives estatals van introduir la maquina de vapor en la industria de defensa turca. Tanmateix, les activitats desenvolupades durant aquests anys van tenir un èxit limitat i cap a finals de segle la industria de defensa va passar a dependre completament de les importacions. El segon dels períodes identificats transcorre entre els anys 1923 i 1950 i pot definir-se com un període que es caracteritza pels «intents de producció nacional». En aquests anys, especialment durant l’època d’Ataturk (1923-1938), Turquia va intentar establir una industria local i una classe industrial amb estrets vincles amb l’estat. Aquesta política industrial va acabar després de l’ajuda militar britànica, la Segona Guerra Mundial i l’entrada de Turquia a l’OTAN.
Descàrregues
Referències
Ahmad, F. (1993), The Making of Modern Turkey, Routledge, London.
Ahmad, F. (1969), The Young Turks: The Committee of Union and Progress in Turkish Politics, 1908-1914, Oxford University Press, London.
Berber, A. (2013), Klasik Yönetim Düşüncesi: Geleneksel ve Klasik Paradigmalarla Klasik ve Neo-Klasik Örgüt Teorileri, Alfa Yayınları, İstanbul.
Besbelli, S. (1975), Atatürk ve Türk Denizciliği, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
Boran, B. (1968), Türkiye ve Sosyalizm Sorunları, Gün Yayınları, İstanbul.
Boratav, K. (2013), Türkiye İktisat Tarihi 1908-2009, İmge Kitabevi, İstanbul.
Buğra, A. (1994), State and Business in Modern Turkey, State University of New York Press, Albany.
Bugra, A. & Savaskan, O. (2014), New Capitalism in Turkey: The Relationship Between Politics, Religion and Business, Edward Elgar, Northampton, MA.
Cillov, H. (1970), Türkiye Ekonomisi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları. İstanbul.
Çavdar, T. (1970), Osmanlıların Yarı-Sömürge Oluşu, Ant Yayınları, İstanbul.
Düzcü, L. (2017) Yelkenliden Buharlıya Geçişte Osmanlı Denizciliği (1825-1855), Doğu Kütüphanesi, İstanbul.
Erbakan, N. (2018), Davam, Yeni Devir Matbaacılık, Ankara.
Erbaş, F. (2019), Doğu Akdeniz’de Güç Mücadelesi – 19. Yüzyılda Donanmalar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Fırtına, H. İ. (2017), Orgeneral Muzaffer Ergüder'in Havacılık Anıları 1922-1930, Kırmızı Kedi Yayınevi, İstanbul.
Faroqhi, S. (2004), The Ottoman Empire and the World Around It, I.B. Tauris, London.
Gansler, Jacques S. (2011), Democracy's arsenal: Creating a twenty-first-century defense industry. MIT Press, Cambridge.
Genç, M. (2016), Osmanlı İmparatorluğu'nda Devlet ve Ekonomi, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
Gülen, N. (1988), Dünden Bugüne Bahriyemiz, Kastaş A.Ş. Yayınları, İstanbul.
Güran, T. (2017), İktisat Tarihi, Der Yayınları, İstanbul.
Güvenç, S. (2011), Osmanlıların Drednot Düşleri-Birinci Dünya Savaşı’na Giden Yolda, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Issawi, C. (1982), An economic history of the Middle East and North Africa, Columbia University Press, New York.
İnalcık, H. (2015), Devlet-i Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-I, 55th ed. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Karpat, K. (2017), Osmanlı Modernleşmesi Toplum, Kuramsal Değişim ve Nüfus, Timaş Yayınları, İstanbul.
Kazgan, H. (1991), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Şirketleşme, Creative Yayıncılık, İstanbul.
Kılınçoğlu, Deniz T. (2012), The Political Economy of Ottoman Modernity: Ottoman Economic Thought During the Reign of Abdülhamid II (1876-1909), Princeton University, Princeton, NJ.
Kuruç, B. (1988), Belgelerle Türkiye İktisat Politikası (1929-1932), Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara.
Larcher, M. (2018), Büyük Harpte Türk Harbi, Translator, Mehmed Nihad. Vol. 1: Harbin Anâsır ve Mukaddemâtı ve Hey’et-i Umûmîyesinin Hulâsası. Ötüken Neşriyat, İstanbul.
Lewis, B. (1993), Modern Türkiye’nin Doğuşu, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
McGhee, G. (1990), The US-Turkish-NATO middle east connection: How the Truman doctrine and Turkey's NATO entry contained the soviets, Palgrave Macmillan, New York.
Metel, R. (1966), Atatürk ve Donanma, T.C. Genelkurmay Başkanlığı Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, İstanbul.
Okar, A. (2018), Türkiye’de Tayyarecilik 1910-1924, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Ortaylı, İ. (1981), İkinci Abdülhamid Döneminde Osmanlı İmparatorluğunda Alman Nüfuzu, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara.
Roger, O. & Pamuk, Ş. (1998), A history of Middle East economies in the twentieth century, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts.
Önsoy, R. (1988), Tanzimat Dönemi Osmanlı Sanayii ve Sanayileşme Politikası, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Özçaylak, A. (2017), Cumhuriyet Dönemi Ekonomisinde Yerli Malı Politikaları ve Uygulamaları, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara.
Pamuk, Ş. (2015), Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Quataert, D. (1983), Social Disintegration and Popular Resistance in the Ottoman Empire, 1881-1908: Reactions to European Economic Penetration, New York University Press, New York.
Sander, O. (2012), Siyasi Tarih İlkçağlardan 1918’e, İmge Kitabevi, İstanbul.
Sander, O. & Fişek, K. (2007), Türk-ABD Silah Ticaretinin İlk Yüzyılı (1829-1929), 2nd ed. İmge Kitabevi, İstanbul.
Sarc, Ömer C. (1940), Tanzimat ve Sanayiimiz, Maarif Matbaası, İstanbul.
Shaw, Stanford J. & Shaw, Ezel K. (1997), History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 2, Reform, Revolution, and Republic: The Rise of Modern Turkey 1808-1975, Vol. 11. Cambridge University Press, Cambridge.
Szyliowicz, Joseph S. (1991), Politics, Technology and Development Decision-Making in the Turkish Iron and Steel Industry, Palgrave Macmillan, London.
Tetik, F. (2018), Sultanın Silahları-II. Abdülhamid Dönemi Savunma Sanayii ve Silah Teknolojisi, Dergâh Yayınları, İstanbul.
Toprak, Z. (1982), Türkiye’de Millî İktisat, Yurt Yayınları, Ankara.
Yalçın, O. (2016), Türk Hava Harp Sanayii Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Yorulmaz, N. (2018), Büyük Savaşın Kara Kutusu, Kronik Kitap, İstanbul.
Alic, J. A. (2013), “Managing US defense acquisition”, Enterprise & Society, 14(1), 1-36.
Aydın, M. (2009), “1939-1945: Savaş Kaosunda Türkiye, Göreli Özerklik,” in Baskın Oran (ed.), Türk Dış Politikası-Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, İletişim Yayınları, İstanbul, 385-476.
Bailey, Frank E. (1940), “The Economics of British Foreign Policy, 1825-50”, The Journal of Modern History, 12(4), 449-484.
Beşirli, M. (2004), “Birinci Dünya Savaşı öncesinde Türk ordusunun top mühimmatı alımında pazar mücadelesi: Alman Friedrich Krupp Firması ve rakipleri”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 15, 169-203.
Boies, J. & Prechel, H. (2002), “Capital dependence, business political behavior, and change to the multilayered subsidiary form”, Social Problems, 49(3), 301-326.
Erdem, E. (2016), “Sanayi Devriminin ardından Osmanlı sanayileşme hamleleri: Sanayi politikalarının dinamikleri ve zafiyetleri”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 48, 17-44.
Grant, J. (2002), “The sword of the Sultan: Ottoman arms imports, 1854-1914”, The Journal of Military History, 66(1), 9-36.
Greenhalgh, M. (2002), “French military reconnaissance in the Ottoman Empire during the eighteenth and nineteenth centuries as a source for our knowledge of ancient monuments”, The Journal of Military History, 66(2),359-388.
Kalyon, L. (2008), Cumhuriyet Dönemi Savunma Politikaları. PhD thesis, Ankara Üniversitesi, Ankara, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
Keskin, C. (2007), 1892-1900 Dönemi İrade-i Seniyelerine Göre Osmanlı Bahriyesi. Master thesis, Sakarya Üniversitesi, Sakarya, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
Komatsu, K. (2001), “Financial problems of the navy during the reign of Abdülhamid II.”, Oriente moderno 81(1), 209-219.
Kuban, D. (1970), “İstanbul'un Tarihî Yapısı”, Mimarlık Dergisi, 70(5),45-46.
Kurç, Ç. (2017), “Between defence autarky and dependency: the dynamics of Turkish defence industrialization”, Defence Studies, 17(3), 260-281.
Kurt, B. (2015), “Osmanlı Donanmasında Modern Teknolojiyi Yakalamak: Bahriye Sanayi Alayları”, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(28), 79-111.
Lipartito, K. (2015), “Historical Sources and Data”, in Marcelo Bucheli and R. Daniel Wadhwani eds., Organizations in Time: History, Theory, Methods, Oxford University Press, UK, 284-304.
MacLennan, K. (2003), “Liechtenstein and Gribeauval:‘Artillery revolution’in political and cultural context”, War in History, 10(3), 249-264.
Mercan, E. (2012), “Osmanlı Bahriyesi’nde İlk Denizaltılar: Abdülhamid ve Abdülmecid.” Güvenlik Stratejileri Dergisi, 8(15), 163-184.
Mokyr, J. (1999), “Editor's Introduction; The New Economic History and the Industrial Revolution.” in Joel Mokyr (ed.), The British Industrial Revolution: An Economic Perspective, Westview Press, USA, 1-127.
Munson IV, Howard A. (2012), “The Joint American Military Mission to Aid Turkey: Implementing the Truman Doctrine and Transforming US Foreign Policy, 1947-1954.” PhD thesis, Washington State University, Washington, https://tinyurl.com/bdffu7zv
Murray, Williamson, A. (2020), “The Industrialization of War 1815–1871.” in Geoffry Parker (ed.), The Cambridge History of Warfare, 2nd ed. Cambridge University Press, Cambridge, 221-250.
Müller-Wiener, W. (1992), “15-19. Yüzyılları Arasında İstanbul’da İmalathane ve Fabrikalar”, in Ekmeleddin İhsanoğlu (ed.), Osmanlılar ve Batı Teknolojisi, Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul, 53-120.
Karaköse, N. (2010), Askeri, Siyasi ve Silah Sanayicisi Kişiliği İle Nuri Paşa (Killigil), PhD thesis, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
Öniş, Z. (1995), “International context, income distribution and state power in late industrialization: Turkey and South Korea in comparative perspective”, New Perspectives on Turkey, 13, 25-49.
Pamuk, Ş. & Williamson, Jeffrey G. (2011), “Ottoman de‐industrialization, 1800–1913: assessing the magnitude, impact, and response”, The Economic History Review 64, 159-184.
Popp, A, & Fellman, S. (2017), “Writing business history: Creating narratives”, Business History, 59(8), 1242-1260.
Regele, Lindsay S. (2018), “Industrial Manifest Destiny: American Firearms Manufacturing and Antebellum Expansion”, Business History Review, 92(1), 57-83.
Rooney, Chris B. (1998), “The international significance of British naval missions to the Ottoman Empire, 1908–14”, Middle Eastern Studies, 34(1) 1-29.
Sánchez, E. (2010), “The French armament firms and the Spanish market, 1948–75”, Business History, 52(3), 435-452.
Satterthwaite, Joseph C. (1972), “The truman doctrine: Turkey”, The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 401(1), 74-84.
Şener, S. (2007). “Osmanlı Sanayileşme Süreci ve Bu Süreçte Özel Girişimin Rolü”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(3), 56-90.
Tetik, F. & Soyluer, S. (2017), “Silah İthalatı ve Kara Harp Sanayi”, in Gültekin Yıldız (ed.), Osmanlı Askeri Tarihi: Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri 1792-1918, Timaş Yayınları, İstanbul, 141-172.
Tutsak, S. (2014), “Türk İstiklâl Harbi’nde Alman Silahları ve Askerî Mühimmatı”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 36, 229-260.
Yurtoğlu, N. (2017), “Türk Savunma Sanayiinde Girişimci Bir Kuruluş: Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) 1950-1960”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 16(31), 103-104.
Website content
“DefenseNews Top 100,” accessed March 15, 2021, https://people.defensenews.com/top-100/
“SIPRI Military Expenditure Database,” accessed February 19, 2021, https://www.sipri.org/databases/milex
Archive Documents
Presidential Republican Archives, İstanbul, No: 30-18-1-2/90-15-16, 17 February 1940.
Presidential Republican Archives, İstanbul, No: 51-0-0-0/4-34-41, 16 February 1942.
Turkish General Staff Military Archives, II. World Wars Records, Ankara, No. İDH: 1-083-1, 30 May 1942.
Turkish General Staff Military Archives, II. World Wars Records, Ankara, No. İDH: 6-063-1-3, 16 October 1942.
Turkish General Staff Military Archives, II. World Wars Records, Ankara, No. İDH: 2-045-5, 07 February 1944.
Turkish General Staff Military Archives, II. World Wars Records, Ankara, No. İDH: 2-045-3, February 1944.
Presidential Republican Archives, İstanbul, No: 30-18-1-2 / 49-77–13, 17 November 1934.
Presidential Republican Archives, İstanbul, No: 30-18-1-2/86-19-18, 08 March 1939
Presidential Republican Archives, İstanbul, No: 30-18-1-2/87-44–1, 18 May 1939.
Presidential Republican Archives, İstanbul, No: 30-18-1-2/86-40–17, 17 May 1939.
Presidential Republican Archives, İstanbul, No: 30-18-1-2/99-72–10, 01 July 1942.
Presidential Republican Archives, İstanbul, No: 30-18-1-2/66-53–9, 20 June 1936.
Presidential Republican Archives, İstanbul, No: 30-18-1-2/66-53–9, 20 June 1936.
Presidential Republican Archives, İstanbul, No: 30-18-1-2/96-74–4, 21 August 1941.
Descàrregues
Publicades
Com citar
Número
Secció
Llicència
Drets d'autor (c) 2022 Revista de Historia Industrial
Aquesta obra està sota una llicència internacional Creative Commons Reconeixement 4.0.
The author assigns all rights to the publisher. Creative Commons
The author who publishes in this journal agrees to the following terms:
- The author assigns all intellectual property rights exclusively to the publisher for the entire duration of the applicable intellectual property rights.
- The publisher will distribute the texts under the Creative Commons Attribution License, which allows others to share the work, provided that they acknowledge the authorship, its initial publication in this journal, and the conditions of the license.
